සේවකයා කලින් ගෙදර යැවීම. (Voluntary Retirement
Scheme)
සමස්ථ පෞද්ගලික හා පොදු ව්‍යාපාර සංවිධාන වර්තමානයේ භාවිතා
කරන උපක්‍රමික ක්‍රමවේදයක් ලෙස ස්වේච්ඦා විශ්‍රාම ගැන්වීම ( Voluntary Retirement
Scheme- VRS) හඳුනාගත හැක. සරලව කිවහොත් සේවකයකු නියමිත දිනට පෙර විශ්‍රාම යාමට සැලස්වීම
VRS තුලින් සිදුවේ. යම් කොන්දේසි කිහිපයකට විෂයානුගතව සමාගමක් විසින් තම සේවකයන් ස්වේච්ඦාවෙන්
විශ්‍රාමගත කිරීම දැකිය හැක.මෙය ඉතා මානුෂික හා සර්ව සාධාරණ සේවක ඉවත්කිරීමක් ලෙස හදුනාගතහැකි
බැවින් අද වනවිට බොහෝ ව්‍යාපාර මේ සඳහා යොමුවීමක් දක්නට ලැබේ.එබැවින් මෙය අතිරික්ත
සේවකයන් ඉවත්කර ගැනීමේ “ස්වර්ණමය අතට අතදීම” ලෙස ව්‍යාපාරිකයන් විසින් හදුන්වනු ලැබේ.නීත්‍යානුකූලව
සහ හොඳ හිත තබාගනිමින් සේවකයාට සමුදීම නිසා මෙම අනුවර්ථ නාමය යොදාගනු ලැබේ.
බොහෝවිට ප්‍රායෝගිකව දක්නට ලැබෙන කියාමාර්ගය නම් ඉවත්කිරීමට්
අවශ්‍ය කණ්ඩායම් තුලින් යම් වයස් සීමාවක් නිර්ණය කිරීම් තුලින් ස්වේච්ඦා විශ්‍රාම ගැන්වීමට
පෙළඹවීමයි. නමුත් මෙම ක්‍රියාව ප්‍රායෝගිකව බලන කල ස්වේච්ඦා තත්වයක් පෙන්නුම් නොකරයි.මන්ද
එවන් සීමාකාරී සාධකයක් නිර්ණය කිරීම් තුලින් ස්වේච්ඦා තත්වයකට වඩා වරණීය ඉවත්කිරීමක් ලෙස එය සේවකයන්ට හැඟීයාමට
ඉඩ ඇති බැවිනි.
හේතු කිහිපයක්මත මෙම VRS ක්‍රමය ව්‍යාපාරික ලෝකයතුල කිඳාබැසීම
සිදුවී ඇත. ඵලදායිතාව අඩු සේවකයන් ඉවත්කිරීම මගින් අනවශ්‍ය සේවක පිරිවැය අඩුකරගැනීම.
අතිරික්ත සේවකයන් සාධාරණ පදනමක් මත ඉවත්කිරීම, ආයතනික පාඩුමත දැරීමට් සිදුවන සේවක පිරිවැය
අවම කිරීම, ශ්‍රම සූක්ෂ්ම කර්මාන්ත වෙනුවට ප්‍රාග්ධන උපකරණ ආදේශනය කිරීම වැනි හේතුන්
මේ සඳහා හඳුනාගත හැකිය.
ප්‍රායෝගිකව බලනකල මෙය ඉතා අසීරු කටයුත්තකි, මන්දයත්
එකිනෙකට පරස්පර ගැටුම්කාරී ප්‍රතිඵල ගණනාවක් මෙතුලින් ඇතිවීමට ඉඩතිබෙන බැවිනි, එනම්
විශ්‍රාම ගැන්වීමේදී සැලකිය යුතු වන්දි හා පාරිතෝෂික පිරිවැයක් දැරිය යුතුය. පළමු කාරණය
නම් ඒ සඳහා විශාල පිරිවැයක් එකවර දැරීමට සිදුවීමයි. එය ආයතනික මූල්‍ය තත්වයට ඍජුවම
බලපානු ඇත. දෙවන කාරණය නම් සැලකියයුතු වන්දියක් ලබාදීමේදී සේවකයන් බහුතරයක් විශ්‍රාම
යාමට සූදානම් වුවහොත් නිෂ්පාදන කටයුතු අඩාලවීමේ හැකියාවක් පවතී. විශ්‍රාම යාමට ඉල්ලුම්කරන්නන්ගෙන්
තෝරගැනීමක්ද කල නොහැක. එවිට එය පෙර sසඳහන් අල පරිදි වරණීය හෙවත් තෝරාගැනීමේ තත්වයක්
බවට පත්වේ.
අනෙක් කාරණය නම් ප්‍රමාණවත් වන්දියක් දීමට අපොහොසත් වුවහොත්
සිය කැමැත්තෙන් කිසිදු සෙවකයකු විශ්‍රාම යාමට ඉදිරිපත් නොවීමට හා එමගින සමස්ථ සැලස්මම
අසාර්ථක එකක් බවට පත්වනු ඇත. මේ ආකාරයට එකිනෙකට ගැටෙන ප්‍රතිඵල හමුවේ සිදුකරණ බැරෑරුම්
කටයුත්තක් බවට VRS ක්‍රියාමාර්ගයන් පත්ව ඇත.
තවද මෙම VRS ක්‍රියාත්මක කිරීම දිගුකාලීන ආයතනික විශ්ලේෂණයකින්
පසුව සිදුකල යුතුය. නිදසුනක් ලෙස ඉල්ලුම අඩුවීම මත නිෂ්පාදනය අඩුකිරීමට සිදු වුවහොත්
ඇතැම්විට එම තාවකාලික ඉල්ලුම අඩුවීම යථාතත්වයට පත්වූවිට නැවත සේවකයන් බඳවාගැනීමේ පුහුණු කිරීම දක්වා දැවැන්ත සේවක පිරිවැයක් දැරීමට
ආයතනයට සිදුවනු ඇත. එවිට එය පිරිවැය දෙකක් දැරීමේ තත්වයට පත්වනු තවද නව සේවකයන් මගින්
පෙර පැවති කාර්‍යඵල මට්ටම් ළඟාකරගත නොහැකි මට්ටමක්ද ඇතිවිය හැක.
මෙවැනි අර්බුදකාරී තත්වයන් වලකාගැනිමට මනා සැලසුමකින්
යුතුව VRS ක්‍රියාත්මක කලයුතුය. එනම් පලමුව අව්‍යාජ හා සාධාරණ හේතුවක් මත මෙම සේවක
අඩුකිරීම සිදුකිරීම සඳහා වගබලාගත යුතුය. තවද ආයතනය සතුව මනා සේවක සැලස්මක් තිබිය යුතුය.ශ්‍රම
බල සැපයුම පිළිබඳ විශ්ලේෂණය හා මනා අනාගත සැලස්ම මෙතුලින් ඇතිවෙන අහිතකර ප්‍රතිඵල මගහරවා
ගැනීමට උපකාරී වේ. මෙම සැලසුම් සැකසීමේදී ආයතනය තුල සිදුකිරීමට නියමිත තාක්ෂණික උසස්කිරීම්
(technology upgradation) , නව වැඩ ක්‍රමවේද (new working methods) සම්පත් උපයෝජනය
උපරිම කිරීම (Maximization of resources utility) , ගුණත්ව කලමනාකරනය (quality
Management) ආදිය සලකා බැලිය යුතුය.
මනා වූ සන්නිවේදනය මෙහිදී ඉතා වැදගත් වේ . VRS පිළිබඳව
සමස්ථ ආයතනයට එකවර දැනුවත් කිරීමක් කලයුතුය.එසේ
නොමැති වුවහොත් කට කතා හා බොරු ප්‍රචාර ඇතිවී සාමස්ථ සේවක ප්‍රජාව තුල වැරදි ආකල්ප
ඇතිවිය හැක. එතුලින් ශ්‍රම බලකායේ ගැටලු පැනනැගීමට බොහෝ දුරට ඉඩ කඩ ඇත.
අවසාන වශයෙන් කිවයුතු වන්නෙ මෙම සමස්ථ ක්‍රියවලිය සේවකයන්ගේ චිත්ත ස්වභ්හාවයට හා හැගීම්
කෙරෙහි ඍජුවම සම්බන්ද වන බැවින් ආයතනික කලමනකරනය විසින් මෙම ක්‍රියාපටිපාටි කිරියාත්මක
කිරීම මනා සැලසුමකින්, උපක්‍රමිකව සේවක හා ආයත්නික කළමණාකරට ගරුත්වයක් ලැබෙන පරිදි
කලයුතු බවයි.
